Lyfjaskil - taktu til!
Skilaðu gömlum lyfjum til eyðingar í apótek
Niðurstöður könnunar sem framkvæmd var fyrir Lyfjastofnun gefa til kynna að geymslu lyfja á íslenskum heimilum er víða ábótavant, að hvetja þurfi almenning til að skila fyrndum lyfjum til eyðingar í apótek og fræða um örugga geymslu lyfja á heimilum. Við þetta haldast í hendur tölur frá Eitrunarmiðstöð Landspítalans um fjölda fyrirspurna vegna lyfjaeitrana.
Rúnu Hauksdóttur Hvannberg, forstjóra Lyfjastofnunar finnst tölurnar sláandi og telur ástæðu til að bregðast við vandanum. „Það liggur fyrir að fyrirspurnum vegna lyfjaeitrana hefur ekki farið fækkandi undanfarin ár. Ef við horfum á þá staðreynd í samhengi við niðurstöður nýlegrar könnunar sem sýna að lyf eru ekki geymd við nægilega öruggar aðstæður á íslenskum heimilum er ljóst að vekja þarf fólk til umhugsunar.“
Lyfjastofnun fer af stað með átaksverkefnið Lyfjaskil – taktu til! 2. mars sem er ætlað að taka á þessum vanda með vitundarvakningu hjá almenningi.
Í tengslum við átaksverkefnið opnar Lyfjastofnun vefinn www.lyfjaskil.is þar sem meðal annars verður hægt að lesa sér til um ráð varðandi geymslu lyfja á heimilum og hvernig á að bera sig að við tiltekt í lyfjaskápnum. Átakið stendur yfir dagana 2.-10. mars 2017.
Verkefnið er unnið í samstarfi við eftirtalda aðila og hefur hlotið styrk frá Lyfjafræðingafélagi Íslands og velferðarráðuneyti.
Samstarfsaðilar Lyfjaskil – taktu til!
Eitrunarmiðstöð Landspítalans
Embætti landlæknis
Félag atvinnurekenda
Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga
Heilsugæsla höfuðborgarsvæðisins
Kolbeinn Guðmundsson, barnalæknir
Lyfjafræðingafélag Íslands
Lyfsalahópur Samtaka verslunar og þjónustu
Sjúkrahúsapótek Landspítalans
Velferðarráðuneyti
Öll apótek á Íslandi
Starfsnám lyfjafræðinga í klínískri lyfjafræði hafið á Landspítala
Tveir lyfjafræðingar hófu starfsnám í klínískri lyfjafræði á sjúkahúsapóteki Landspítala 1. september 2016. Þetta eru fyrstu nemendurnir sem hefja slíkt starfsnám og því er þetta merkilegur áfangi fyrir sjúkrahúsapótekið, Landspítala og ekki síst sjúklinga sem njóta í auknu öryggi og meiri gæðum í lyfjameðferð á spítalanum. Teknir verða inn tveir lyfjafræðingar á ári í þetta starfsnám fyrstu þrjú árin.
Líkt og víða erlendis hefur orðið mikil framþróun í þjónustu klínískra lyfjafræðinga undanfarin ár á Íslandi. Skortur á klínískum lyfjafræðingum hefur verið þröskuldur fyrir frekari framþróun hérlendis og því verið brýn þörf á að bregðast við þeim vanda.
Við uppbyggingu á náminu var ákveðið að leita til Breta um ráðgjöf og samstarf enda hafa þeir verið leiðandi í þróun klínískrar lyfjafræði. Síðastliðið ár hefur mikil vinna farið í að þróa samstarfið.
Mynd: Klínískt lyfjafræðinám hafið á Landspítala 1. september 2016. Elín I. Jacobsen, klínískur lyfjafræðingur, leiðbeinandi, María Jóhannsdóttir, lyfjafræðingur í starfsnámi, Helga Kristinsdóttir, lyfjafræðingur í starfsnámi, Freyja Jónsdóttir, klínískur lyfjafræðingur, kennslustjóri í starfsnámi fyrir klíníska lyfjafræði, Pétur S. Gunnarsson, klínískur lyfjafræðingur, leiðbeinandi.
Lesa meira: Starfsnám lyfjafræðinga í klínískri lyfjafræði hafið á Landspítala
Þekktu lyfin þín
Vaxandi lyfjakostnaður hér á landi hefur verið mikið í umræðunni undanfarin misseri. Minna hefur verið fjallað um mikilvægi þess að lyfjameðferðir séu réttar og að við nýtum lyfin eins vel og kostur er. Þjóðin er að eldast og lyfjanotkun mun halda áfram að aukast á næstu árum. Því verðum við að styðja betur við þá sem taka lyf og sérstaklega þá sem þurfa að reiða sig á lyfjameðferð til lengri tíma til að halda góðri heilsu.
Rannsóknir sýna glöggt að sjúklingar sem eru vel upplýstir um lyfin sem þeir taka eru líklegri til að geta þrifist og lifað með sínum sjúkdómi. Þeir eru jafnframt líklegri til að taka lyfin sín. Þannig getur fræðsla um lyf stuðlað að markvissari meðferð á sjúkdómum og um leið dregið úr sóun lyfja og óþarfa sóun skattpeninga. Rannsóknir hafa að auki sýnt að röng lyfjanotkun hefur mikinn kostnað í för með sér fyrir heilbrigðiskerfið og er í mörgum tilfellum ástæða innlagnar á spítala. Á bráðamóttöku Landspítalans verða oft innlagnir sem hægt hefði verið að fyrirbyggja með aukinni fræðslu um lyf og markvissari stuðningi við sjúklinga í tengslum við lyfjamál. Sýnt hefur verið fram á að aðkoma lyfjafræðinga t.d. á meðan á sjúkrahúsdvöl stendur, sem fræða sjúklinga og stuðla að markvissari lyfjanotkun þeirra, getur bætt heilsu umtalsvert og dregið úr kostnaði fyrir heilbrigðiskerfið.
Yfirlýsing norrænna lyfjafræðingafélaga vegna sýklalyfjaónæmis
Á 89. fundi norrænna lyfjafræðingafélaga (NFU) sem haldinn var í Osló dagana 14. til 16. ágúst var undirrituð yfirlýsing varðandi hlutverk lyfjafræðinga í baráttunni gegn sýklalyfjaónæmi.
Á myndinni má sjá formenn norrænu félaganna undirrita yfirlýsinguna, frá vinstri: Kristina Frithofsson (Svíþjóð), Tove Ytterbø (Noregi), Lóa María Magnúsdóttir (Íslandi), Kirst Kvarnström (Finnlandi) og Rikke Løvig Simonsen (Danmörku).
Lyfjafræðingar sem helstu sérfræðingar í lyfjum og notkun þeirra vilja með þessu leggja sitt af mörkum í baráttunni gegn sýklalyfjaónæmi.
Yfirlýsinguna má nálgast hér.
Alþjóðadagur lyfjafræðinga
Alþjóðadagur lyfjafræðinga er í dag, 25. september. Þema dagsins er:
Aðgengi að lyfjafræðingum er aðgengi að heilsu
Af því tilefni birtir LFÍ auglýsingu í Fréttablaðinu í dag.
Tilgangur auglýsingarinnar er að vekja athygli almennings á deginum og mikilvægi þess að þekkja lyfin sín og taka þau rétt.
Aðgengi að lyfjafræðingum og lyfjum er ómetanlegt aðgengi að heilsu.
Í mörg ár hefur verið viðurkennt að aðgengi að lyfjum hefur mikil áhrif á heilsu fólks. Lyfjafræðingar koma að dreifingu lyfja á öllum stigum til að tryggja gæði og framboð lyfja.
Hins vegar tryggir aðgengi að lyfjum ekki sjálfkrafa bestu mögulegu útkomu að bættri heilsu.
Rannsókn sem var gerð 2012 áætlaði að unnt væri að spara árlega 500 milljarða Bandaríkjadala með ábyrgri notkun lyfja og að þekking lyfjafræðinga væru stórlega vannýtt auðlind til að bæta ábyrga notkun lyfja.
Því er mikilvægt að sameina aðgengi að þekkingu lyfjafræðinga og lyfjum.
Árið 2010 var talið að 13% af komum einstaklinga í apótek fælust eingöngu í ráðgjöf og engri sölu á neinum af þeim vörum sem þar eru á boðstólum. Lyfjafræðingar eru því sú heilbrigðisstétt sem víðast hvar í heiminum hefur besta aðgengið fyrir almenning og nýtur mikils trausts.
LFÍ hvetur lyfjafræðinga til að fagna því og nota daginn í dag og alla daga til að kynna mikilvægi okkar í heilbrigðisþjónustu. Verum sýnileg og gefum okkur tíma til að tala við almenning sem vill tala við lyfjafræðinga. Tökum virkan þátt í að bæta heilbrigði allra.
Aðalsteinn Jens Loftsson
Formaður LFÍ
